Diz artroplastisi de denilen bu cerrahi işlem ilk olarak 1960’lı yıllarda yapılmıştır. Gelişen teknoloji ve bilgi birikimi bu operasyonun dünyada en etkili ameliyatlar arasında yer almasını sağlamıştır.
Basit anlatımıyla Diz Protezi Ameliyatı, diz ekleminin ağırlık taşıyan, bozulmuş yüzeylerini özel olarak tasarlanmış suni ya da yapay eklemle değiştirmek için uygulanan cerrahi işlem olarak ifade edilebilir.
Neden/Ne zaman ihtiyaç duyarız?
Halk arasında Eklem Kireçlenmesi olarak bilinen, en çok ilerleyen yaşla birlikte gelişen osteaoartrit’in ileri evrelerinde uygulanır ve bu ileri evreler, cerrahi dışı (konservatif) tedavilerin işlemez olduğu nokta olarak ifade edilebilir.
Ayrıca bütün yaş gruplarında oluşabilecek diz eklemi kıkırdağında yaygın hasar meydana gelmesi veya postravmatik diz yaralanması sonrasında ve ortopedik cerrahınızın uygun görmesi koşuluyla işlevi geri kazanmaya yardımcı olmak amacıyla uygulanmaktadır.
Hazırlık aşaması…
Doktorunuz diz protezi ameliyatını planlarken anestezist ve eşlik eden başka rahatsızlıklarınızla ilgili hekim/hekimlerin konsültasyonu, diğer bir ifadeyle görüşlerini alır. Yaş, boy, kilo, yaşam koşulları gibi ölçütlere hasta beklentileri eklenerek ameliyat planınız oluşturulur. Çünkü ameliyat öncesi doğru verilerle yapılan planlama, ameliyat sonrası iyileşme sürecinde büyük önem taşımaktadır. Burada en önemli kriter programa harfiyen uymanız gerektiğidir.
Ameliyat sırasında neler yapılır?
Açık bir cerrahi girişim olan diz protezi ameliyatında tıbbı durumunuza uygun anesteziniz yapılır. Ameliyat bölgesinde steril alan oluşturulduktan sonra diz önünden yapılan 15-20 cm’lik kesi ve uygun cerrahi teknikle diz eklemi açılır. Diz kapağı (patella) ekarte edilerek uyluk kemiğinin alt ucu, kaval kemiğinin üst ucuna ulaşılır. Kullanılacak protezin kesi klavuzlarıyla hasarlanmış kıkırdak, altındaki minimal kemikle çıkarılır. Ortopedik cerrah tarafından oluşturulan yeni kemik yüzeylere çoğunlukla kemik çimentosu yardımıyla protez parçaları yerleştirilir. Eklem hareket kontrolü yapıldıktan sonra eklem boşluğuna dren yerleştirilir. Bütün katlardaki kesiler tersine işlemle kapatılır.
Ameliyat sonrası süreç…
Hastanede gözetim süresi genellikle 2-5 gündür. Ameliyattan bir gün sonraki gün yerleştirilen dren çıkartılır. Hasta tıbbı durumu uygun ise oda içinde ve koridorda tam yükle yürüyüş şeklinde destekle mobilize edilir. Gözetim süresinde uygun ağrı kesici tedaviler sayesinde ameliyat sonrası süreci konforlu geçirmeniz sağlanır.
Kişiye göre değişmekle birlikte yara iyileşmesi 2-3 hafta arasındadır. Hastaneden taburcu edildikten sonra yürüme yardımcılarını 4-6 hafta süreyle kullanmanız önerilir. Çoğunlukla hastalar altı hafta sonunda bu yardımcılara ihtiyaç duymamaktadır. Doktorunuz ve fizyoterapistinizin uygulamanızı istediği egzersizlere uyum sağlamanız iyileşme sürenizi belirleyecektir.
Komplikasyonlar…
Bütün cerrahi operasyonlarda olduğu gibi diz protezi ameliyatı da belirli oranda risk taşımaktadır.
Nadir olmakla birlikte, büyük eklem cerrahilerinde olduğu gibi en sık görülen komplikasyon Derin Ven Trombozu’dur. Bu komplikasyon halk arasında Toplardamar Pıhtılaşması olarak bilinir ve korunmak için ameliyattan sonrası hastanede/evde kan sulandırıcı ilacı bir süre kullanmanız önerilecektir.
Eklem Enfeksiyonu, nadir görülmekle birlikte en ciddi komplikasyondur. Gelişebilecek enfeksiyon hem hasta hem de cerrahi faktörlerle ilişkili olabilir . Operasyon sonrası enfeksiyon belirtileri (38ºC ‘den yüksek ateş/ titreme/ dizde şişlik, ağrı ve artan kızarıklık) görülürse hemen doktorunuza başvurun. Enfekte diz protezinde enfeksiyonu temizleme amacıyla ikinci bir ameliyata gerek duyulabilir.
Periprostetik kırıklar, eklem sertleşmesi, yapay eklem gevşemesi daha nadir görülen komplikasyonlar arasındadır.
Mutlu son…
İşler yolunda gidiyor! Siz görevlerinizi yerine getiriyor ve egzersiz programınızı gerektiği şekilde uyguluyorsunuz!
Tam iyileşme genellikle 3-4 ay kadar sürebilmekte ve az sayıda hasta bir yıl sonra ağrı duyabilir.
