Revizyon Diz Protezi
Revizyon Diz Protezi Ameliyatı
Nedir?
Mevcut veriler diz protezi ameliyatı sonrası hastaların büyük çoğunluğunun konforlu bir yaşam sürdüğünü göstermektedir. Ancak ilk cerrahide yerleştirilen protez farklı sebeplerden dolayı işlevselliğini yitirebilir ve ikinci bir ameliyata ihtiyaç duyulabilir. Daha önceden yerleştirilmiş olan protezin değiştirildiği prosedüre Revizyon Diz Protezi ameliyatı denir.
Revizyon diz protezi ameliyatının temel amacı da ilk yapılan diz protezi ameliyatı gibi ağrıyı azaltmak ve işlev kazandırmaktır. Ancak yapılacak işlem tamamen farklıdır.
Neden/Ne zaman ihtiyaç duyarız?
Revizyon ameliyatı mekanik ve enfektif olarak iki temel sorun nedeniyle uygulanır. Enfektif nedenler, mevcut protezin enfeksiyon kapması olarak ifade edilebilir. Primer protez ile kemiğin entegrasyonunun bozulması (gevşemesi), metal ve/veya plastik protez parçalarının aşınması, instabilite (anormal hareket) gibi durumlarda mekanik nedenlerden bahsedilir.
Enfeksiyon nedeniyle yapılan revizyon diz protezi ameliyatı:
Enfeksiyon bütün cerrahi işlemlerden sonra oluşabilecek potansiyel bir sorundur. Protez enfeksiyonunu bakterilerin protez parçaları ve/veya çevresindeki kemikte görülmesi olarak tanımlayabiliriz. Ameliyattan sonra ilk 6-8 hafta içinde ortaya çıkan enfeksiyonu Erken dönem; bu periyottan sonraki enfeksiyonu Geç dönem olarak sınıflandırırız. Tedavi bu sınıflandırmaya göre programlanır.
Erken dönem enfeksiyonlarda, çoğunlukla debridman ve sınırlı kompenent değişimi (insert) yapılır. Bu ameliyat esnasında protez çevresinden alınan kültürler sonraki dönemde uygulanacak antibiyotik tedavisini belirlemektedir. Ayrıca yapay eklem parçaları özel solüsyonlarla yıkanır. Operasyon sonrası antibiyotik tedavisi programlanır ve etkin hale gelmesi sağlanır.
Geç dönem enfeksiyonlarda yapay eklem parçalarında ve komşuluğundaki kemikte enfeksiyona neden olan etken mevcuttur. Çoğunlukla tüm yapay eklem parçalarının değişimini gerektirecek tek ya da iki aşamalı cerrahi işlem uygulanır.
Tek aşamalı cerrahi işlemde aynı ameliyatta primer protez çıkarılır, komşuluğundaki kemik mekanik olarak temizlenir. Temizleme işlemi ölü dokuların uzaklaştırılmasıdır. Geride kalan kemikler ve eklem boşluğu özel solüsyonlarla yıkanıp yeni protez yerleştirilir. Protez çevresinden ve kemikten alınan kültürler sonucunda üretilen mikroba göre antibiyotik tedavisi başlanır. Kandaki enfeksiyon parametreleri ile takibi yapılır.
İki seanslı revizyon cerrahisinde ise enfekte olmuş protez çıkarıldıktan sonrasında kemik debride edilir. Oluşan boşluğu doldurmak için geçici olarak antibiyotikli kemik çimentosundan yapılan protez yerleştirilir. Etken mikroorganizmalara karşı uygun antibiyotik tedavisi verilir. Kan değerlerindeki enfeksiyon parametrelerinin takibi ile ikinci ameliyatın yapılacağı zamana karar verilir. Takribi olarak bu süre altı-sekiz hafta arasında değişmektedir. Uygun şartlar sağlandığında geçici protez çıkartılır ve revizyon diz protezi takılır. Bu ameliyat sonrası ortalama altı ay antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Aşınma ve gevşeme nedeniyle revizyon cerrahisi:
İlk yerleştirilen protezin teknolojik durumu ve yapılış tekniğine göre gevşemeye neden olan faktörler değişebilir. Bu faktörlere bağlı olarak primer diz protezinin kemiğe tutunmasının bozulmasına gevşeme denir. Gevşeme sonucu protez ve kemik arasında ortaya çıkan mikro hareketler ağrıya ve kemikte aşınmaya neden olur. Bazı durumlarda protez parçaları arasındaki sürtünme ortamında olan plastik parçadan kaynaklı mikro parçacıklar protez çevresinde birikerek bağışıklık sisteminin aktivasyonuna neden olur. Bu reaksiyon protez çevresindeki kemiği de etkileyebilir ve osteoliz olarak adlandırılan kemik kaybı gelişir. Bu kayıp protez ile kemik arasındaki bağlantının gevşemesi demektir. Gevşeme ve aşınma nedeniyle yapılacak revizyon cerrahisinde çoğunlukla bütün yapay eklem parçaları değiştirilir. Ancak kemiğin hacim kaybı ve aşırı zayıfladığı durumlarda revizyon protezini kemiğe tutturmak için ek implantlar, aparatlar ve kemik greftleri kullanılabilir.
İnstabilite:
Diz protezinin işlevsel olması için diz çevresindeki bağların doğru gerginlikte ve dengeli olması gereklidir. Bu dengedeki bozukluk parçalar arasındaki uyumlu hareketi bozar, ağrıya ve polietilen insert aşınmasına neden olur. Protez parçaları arasındaki uyumlu hareketin bozulmasına instabilite denir. Konservatif yollarla tedavi edilemeyen instabilite durumlarında revizyon cerrahisi yapılır.
Eklem Sertliği:
Total diz protezi ameliyatından sonra bazen yeterli eklem hareket açıklığına ulaşılamaz. Eklem sertliği protez çevresindeki dokuların aşırı sıkı bir bağ dokusu (skar) ile kaplanması sonucu oluşur. Böyle bir durumda ilk önce anestezi altında eklem mobilizasyonu yapılır. Eğer bu işlem başarılı olmazsa revizyon cerrahisine ihtiyaç duyulur.
Protez çevresinde kırık nedeniyle revizyon cerrahisi:
Periprostetik kırık, çoğunlukla travmayla protez çevresinde oluşan kemik kırıklarına denir. Protezin kemiğe tutulumuna ve kırığın geometrisine göre yapılacak cerrahi değişir. Protezin kemik ile ilişkisi bozulmamışsa protez değiştirilmeden kemik tespit yöntemleri (plak, vida, tel vb.) uygulanır. Protez instabil ise revizyon diz protezi ile ilk yapılan protez değiştirilir.
